EFEKTYWNY TRENING W KARIERZE SZACHISTY

Jan Przewoźnik

Ponieważ żyjemy w erze informacyjnej, dlatego warto zwrócić uwagę na te modele i teorie psychologiczne, które w strategiach rozwiązywania problemów akcentują rolę przetwarzania danych i docierania do kluczowych informacji. Są ważne powody społeczne, dla których sposób obróbki danych i docieranie do ważnych informacji powinny wzbudzać zainteresowanie badaczy. Przede wszystkim, to pojęcia wydajności, skuteczności, efektywności, mające bardzo praktyczne znaczenie w życiu osobistym i zawodowym.

Wydajność pracy to ilość produktu (materialnego i niematerialnego) w jednostce czasu, przy dokładnym określeniu parametrów jakości tego produktu. Pojęcie to dobrze charakteryzuje zdanie "Robić dużo i dobrze". Skuteczność działania to wielkość rozbieżności między zamierzeniem (celem) działania a uzyskanym rezultatem. Dobrze określa skuteczność wzór:

Sk = C – W 
Gdzie:
Sk – skuteczność
C – cel działania
W – wynik działania.

Efektywność pracy wyraża się stosunkiem wyniku działania do poniesionych kosztów. Idea główna brzmi tak: "Osiągać znaczne rezultaty niskimi kosztami".
Ef = k/n
Gdzie:
Ef - efektywność
k - korzyści uzyskane
n - nakłady, jakie należy ponieść

Jak wspomniano wcześniej, pojęcia skuteczności, efektywności mają kluczowe znaczenie nie tylko w biznesie, przemyśle, ale są też ważne w wielu dalszych dziedzinach, takich jak pomaganie innym (orientacja na skuteczność za wszelką cenę może zaowocować wypaleniem zawodowym), uczenie się (gdzie szukanie dróg przyspieszających procesy nabywania wiedzy i doświadczeń zawsze będą w cenie), kreatywne działanie w różnych obszarach życia (gdy znalezienie odpowiedniej dźwigni może skierować działania z torów skuteczności na tory efektywności, jak przykładowo dzieje się, gdy klienci dokonują w sieci grupowych zakupów). I dlatego tak ważne jest systematyczne poznawanie strategii docierania do informacji.

Jest jeszcze jedna istotna przyczyna, dla której warto prowadzić obserwację zachowań człowieka w sytuacji informacyjnej. Otóż w dwudziestym wieku badacze zaobserwowali systematyczny i stały wzrost w testach, mierzących iloraz inteligencji. To zjawisko, które doczekało się swojej nazwy jako Efekt Flynna (Flynn 2008). Można obecnie wyrażać niepokój, jaki wpływ będzie wywierało nadmierne korzystanie z komputerów, ultrabooków, konsoli, smartfonów na umiejętność koncentracji ludzi dorosłych, a zwłaszcza dzieci i młodzieży? Jak rozwijać się będzie ich kreatywność? Czy rzeczywiście jakość komunikacji interpersonalnej jest zagrożona, jak sugerują badacze (Wójcik 2012)? Czy powierzchowny i wielokanałowy charakter mediów, stanowi zagrożenie dla znaczenia i wartości słów (David Gelernter). Czy wielozadaniowcy mogą mieć problemy z oddzieleniem spraw istotnych od drugorzędnych? I czy ostatecznym efektem będzie tendencja odwrotna od tej, którą zaobserwował Flynn?

Carr (2013a, 2013b) i Clifford Nass (Nass, Corina 2010) ukazują już istniejące duże zagrożenia i przestrzegają przed ceną, jaką przyjdzie zapłacić pobieżnym czytaniem, chaotyczną nauką, byle jakim rozumowaniem. "Z czcicieli wiedzy i mądrości staliśmy się na powrót myśliwymi i zbieraczami, tym razem w elektronicznym lesie pełnym informacji" (Carr). Za dużo jest informacji, za mało interpretacji. Szybka reakcja staje się ważniejsza od głębokiej refleksji. Przed psychologią poznawczą zorientowaną na treść (content-oriented cognictive psychology) stoją ogromne i odpowiedzialne zadania. Na miarę XXI wieku.

W tej perspektywie tych realnych wyzwań XXI wieku należy zastanowić się, jakie aspekty myślenia powinny być szczególnie badane przez psychologów i w konsekwencji efektywnie kształcone w rozwoju człowieka ery informacyjnej? Kilka umiejętności wydaje się odgrywać kluczowe znaczenie:

* * *

Chociaż to bezpośrednie spotkania generują w dyskusjach i dialogach nowe rozwiązania, jednakże mam nadzieję, że poniżej zamieszczony zakres tematyczny szkolenia na temat efektywności w szachach zainspiruje Czytelników do własnych przemyśleń i oryginalnych zastosowań .

LITERATURA

Carr, N. (2013a). Does the Internet Make You Dumber?
[dostęp: 15 lutego 2013]. Dostępny w internecie:
http://online.wsj.com/article/
SB10001424052748704025304575284981644790098.html

Carr, N. (2013b). Is Google Making Us Stupid?
What the Internet is doing to our brains.
[dostęp: 15 lutego 2013]. Dostępny w internecie:
http://www.theatlantic.com/magazine/archive/2008/07/is-google-making-us-stupid/306868

Covey, S., Merrill, R., Merrill R.(1998). Najpierw rzeczy najważniejsze.
Warszawa: Wydawnictwo MEDIUM.

Flynn, J. (2008). Beyond the Flynn Effect, a lecture by Professor James Flynn.
[dostęp: 15 lutego 2013]. Dostępny w internecie:
http://www.psychometrics.cam.ac.uk/page/109/beyond-the-flynn-effect.htm

Nass, C., Corina, Y. (2010). The Man Who Lied to His Laptop:
What Computers Can Teach us About Human Relationships.
London: Turnaround Publisher Services.

Seiwert, L. (1998). Zarządzanie czasem. Bądź panem własnego czasu.
Warszawa: Agencja Wydawnicza PLACET.

* * *

Przewoźnik J. (2013). Efektywny trening w karierze szachisty. [Online]. Protokół dostępu: www.janprzewoznik.pl/artykuly/efektywny_trening_szachy_2013_01.php. [2013, May 15].